Kanada, Polonya’nın Savunma Harcama Seviyesine Nasıl ve Ne Bedelle Ulaşabilir?

Başbakan Mark Carney’nin geçtiğimiz hafta Polonya’da yaptığı açıklamalar, Kanada’nın savunma harcamalarında ciddi bir artışa hazırlandığının işaretlerini verdi. Carney, Polonya’nın NATO hedeflerine bağlılığını övgüyle anarak, Kanada’nın da 2030’a kadar savunma bütçesini dört katına çıkarma taahhüdünde bulundu.

Polonya, 2022’den bu yana NATO’nun GSYİH’nin yüzde 2’sini savunmaya ayırma hedefini aştı. Bu yıl savunmaya GSYİH’nin yüzde 4,7’sini harcamayı planlayan ülke, yaklaşık 45 milyar dolarlık bütçesiyle NATO’nun en çok harcama yapan ülkesi konumunda.

Ancak Polonya’nın bu düzeye ulaşmak için sağlık ve eğitim gibi diğer hizmetlerden feragat ettiği belirtiliyor. Kanada’nın Varşova Büyükelçisi Catherine Godin’e göre, Polonya’nın Rusya’ya sınır komşusu olması, savunmayı ulusal öncelik haline getirmesine neden oldu. Kanada’da benzer bir önceliklendirme için kamuoyunda geniş bir uzlaşma gerekiyor.

Kanada, NATO’nun yeni hedefi olan GSYİH’nin yüzde 5’ine ulaşmayı planlıyor. Bu da yılda 150 milyar dolara kadar ek harcama anlamına gelebilir. Carney, bu yatırımın aynı zamanda ülke ekonomisini de canlandırabileceğini savunuyor.

Hükümet, savunma dışındaki tüm federal harcamalarda yüzde 15 tasarruf talep ederken, yeni bir savunma tedarik ajansı kurulması da gündemde. Carney, savunma yatırımlarının diğer sektörlerle bir "tercih" meselesi olmadığını, ekonomiye katkı sağlayan stratejik bir alan olduğunu belirtti.

Polonya’nın hızlı yeniden silahlanma süreci ise dikkat çekici. Ülke, ABD ve Güney Kore’den savaş uçakları, tanklar, füze sistemleri ve zırhlı araçlar satın alıyor. Washington’dan 4 milyar dolarlık askeri finansman desteği alan Varşova, bu fonla Apache helikopterleri, HIMARS sistemleri ve Patriot füzeleri tedarik ediyor.

Kanada ise F-35 savaş uçakları ve HIMARS sistemleri gibi büyük projeleri gözden geçiriyor. Ancak bazı siyasi çevreler, bu tür alımların iç politikada tepki yaratabileceğini düşünüyor.

Uzmanlar, hangi ülkeden olursa olsun, en iyi teçhizatın tercih edilmesi gerektiğini savunuyor. Savunma Bakanlığı'nın eski tedarik sorumlusu Alan Williams, “Görevimiz, en iyi ürünü en uygun koşullarda temin etmek. Politik tercihler hükümetin kararına bağlıdır,” dedi.

Kanada’nın, savunma sanayisini güçlendirmesi, siyasi uzlaşı sağlaması ve kamuoyunu bu yatırımların gerekliliğine ikna etmesi gerekecek. Polonya’nın modeli örnek olabilir ancak aynı yolu izlemek, Kanada için zorlu bir süreç anlamına geliyor.