Toronto’da Neuralink Denemesi Etik Tartışmalara Neden Oldu

Toronto’daki University Health Network, Elon Musk’ın şirketi Neuralink ile iş birliği yaparak iki felçli hastaya beyin implantı yerleştirdiğini duyurdu. Klinik deneme, omurilik yaralanması veya ALS nedeniyle felç geçiren bireylerde cihazın güvenliğini ve etkinliğini test etmeyi amaçlıyor.

Deneme kapsamında iki hastaya, beyin sinyallerini bilgisayar imlecine dönüştürebilen kablosuz bir implant yerleştirildi. Ameliyatlar 27 Ağustos ve 3 Eylül tarihlerinde Toronto Western Hastanesi’nde gerçekleştirildi. Hastaların, cihaz sayesinde yalnızca düşünerek dijital komutlar verebildiği belirtildi.

University Health Network, Kanada dışında bu çalışmaya katılan ilk sağlık kurumu oldu. Toplamda altı hastanın katılımı planlanıyor. Klinik deneme, Health Canada ve bağımsız etik kurullardan onay aldı.

Ancak bazı doktorlar ve etik uzmanları, bu iş birliğini eleştirdi. Eleştirilerin odağında Elon Musk’ın ABD’de yürüttüğü sağlık yardımı kesintileri ve bu kararların küresel sağlık üzerindeki olası etkileri yer aldı. Acil servis doktoru Dr. Raghu Venugopal, sosyal medyada “Kanadalı doktorlar Elon Musk ile asla iş birliği yapmamalı” açıklamasında bulundu.

Birleşmiş Milletler’in verilerine göre, Musk’ın desteklediği kesintiler özellikle HIV ilaçları, çocuk felci aşıları ve sıtma ile mücadele gibi programları etkiledi. The Lancet dergisine göre bu kesintiler, önümüzdeki beş yılda milyonlarca can kaybına yol açabilir.

Toronto Üniversitesi’nden etikçi Prof. Kerry Bowman, Musk’ın küresel sağlık alanındaki zarar verici etkilerinin, bu tür bir ortaklıkta dikkate alınması gerektiğini savundu. Neuralink’in şeffaflık konusundaki eksiklikleri de eleştiriler arasında. Şirketin deney süreci, riskler, hasta seçimi ve bilgilendirilmiş onam süreci hakkında kamuoyuna yeterli veri sunmadığı öne sürülüyor.

Buna karşın bazı uzmanlar, klinik denemelerin sonuçlarının öncelikli olduğunu düşünüyor. UBC’den Prof. Judy Illes, siyasi geçmişin klinik bilimle ayrıştırılması gerektiğini savundu. Prof. Arthur Schafer ise eğer cihaz güvenli ve etkili bulunursa, hastaların bu teknolojiye erişiminin sağlanması gerektiğini belirtti.

University Health Network yetkilileri, Neuralink’in çalışmayı teklif ettiğini ve merkezin nöroşirürji alanındaki liderliği nedeniyle tercih edildiğini açıkladı. Kurum, etik standartlara uygun hareket edildiğini ve bilimsel ilerleme açısından iş birliğinin önemli olduğunu vurguladı.